پرسش :

بدبینی به دیگران را چگونه می‌توان درمان کرد؟


پاسخ :
بدبینی یا همان سوءظن یکی از بدترین خصلت‌هاست که به دلیل عواقب و پیامدهای ناگوار آن، خدا در قرآن هم صریحاً از آن یاد کرده و مردم را از آن بازداشته است. (1) در روایات اهل بیت (علیهم السلام) هم سوءظن به شدت مذمت شده است. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «هر که به برادر خود گمان بد ببرد، به پروردگارش گمان بد برده است.»
 
سوءظن روح انسان را آشفته می‌کند و او را به گناه‌هایی مانند تهمت و غیبت می‌کشاند و روابط آدمی را با دیگران تخریب می‌کند. برای رهایی از بدبینی و سوءظن چند اقدام اساسی را باید انجام داد:
 
الف) درباره‌ی عواقب سوءظن بیندیشید و آسیب‌های آن را با خودتان مرور کنید و اگر لازم بود، حتی آنها را روی کاغذ بنویسید.
 
ب) به بدبینی خود از نظر عملی ترتیب اثر ندهید؛ مثلاً اگر کیف پولتان گم شد و به یکی از دوستانتان شک کردید به او تهمت نزنید، پشت سرش بدگویی نکنید و در وسایل او تجسس نکنید. حتی از برخورد سرد با او بپرهیزید و مانند گذشته، صمیمی و دوستانه با او رفتار کنید.
 
پ) به جای فکر کردن درباره ی دیگران و رفتارهای آنها سرگرم کار خودتان باشید و درباره‌ی عیب‌های خود فکر کنید. هر چه ذهن ما کمتر مشغول دیگران شود، زمینه‌ی سوءظن هم کمتر پیش می‌آید.
 
پی‌نوشت:
1. سوره‌ی حجرات، آیه‌ی 12.
 
منبع: هفتاد و شش پرسش و پاسخ درباره اخلاق و رفتار، غلامرضا حیدری ابهری، انتشارات قدیانی، 1393.